Diz Protezi Ameliyatı Nedir?
Diz protezi ameliyatı, diz eklemindeki kıkırdakların aşınması veya yaralanması sonucu oluşan ağrı ve hareket kısıtlılığını gidermek için yapılan bir cerrahi işlemdir. Bu işlemde, diz ekleminin hasarlı bölümleri çıkarılır ve yerine metal ve plastikten yapılmış yapay eklem yüzeyleri yerleştirilir. Bu sayede, diz ekleminin normal fonksiyonları yeniden sağlanır.
Diz protezi ameliyatı, ileri derecede diz kireçlenmesi olan, ağrı kesiciler ve fizik tedavi gibi yöntemlerden yeterli fayda görmeyen, günlük yaşamını ağrı ve hareket kısıtlılığı nedeniyle sürdüremeyen hastalara uygulanır. Ameliyat öncesi, hastanın genel sağlık durumu, diz ekleminin şekli ve boyutu, kemik yapısı ve kas gücü gibi faktörler değerlendirilir. Hastaya uygun protez tipi ve boyutu belirlenir.
Diz protezi ameliyatı, genel veya bölgesel anestezi altında yapılır. Ameliyat süresi ortalama 1-2 saattir. Ameliyat sırasında, dizin ön kısmından yaklaşık 10-15 cm uzunluğunda bir kesi açılır. Diz ekleminin hasarlı kıkırdak yüzeyleri kesilerek çıkarılır. Daha sonra, femur (uyluk kemiği) ve tibia (kaval kemiği) uçlarına uygun şekilde metal protezler yerleştirilir. Bu protezler kemik çimentosu ile sabitlenir veya çivilerle tutturulur. Eklem yüzeyleri arasına da plastik bir yastıkçık konulur. Böylece, yeni bir eklem yüzeyi oluşturulmuş olur. Son olarak, kesi kapatılır ve pansuman yapılır.
Diz protezi ameliyatı sonrası, hastanın ağrısı ağrı kesicilerle kontrol altına alınır. Ameliyattan birkaç saat sonra hastaya sıvı gıdalar verilebilir. Ameliyattan sonraki ilk gün, hasta ayağa kaldırılır ve yürütülür. Hasta, ortalama 3-5 gün hastanede kalır. Ameliyat sonrası dönemde, hastanın kanama, enfeksiyon, pıhtı oluşumu, protez çıkığı gibi komplikasyonlara karşı dikkatli olması gerekir. Bu nedenle, doktorun önerdiği ilaçları düzenli kullanması, yara bakımını yapması, egzersizleri yapması ve kontrollerini aksatmaması önemlidir.
Diz protezi ameliyatı, hastanın yaşam kalitesini artıran, ağrısını azaltan, hareket kabiliyetini geliştiren bir tedavi yöntemidir. Ancak, hastanın ameliyat sonrası dönemde de doktorunun tavsiyelerine uyması, protez ömrünü uzatmak için kilosuna dikkat etmesi, aşırı yük bindirmemesi, düzenli egzersiz yapması gerekmektedir.
Diz protezi ameliyatı çeşitleri
Diz protezi ameliyatı çeşitleri, protezin takılacağı yere ve hastanın sağlık durumuna göre farklılık gösterir. En sık uygulanan diz protezi çeşidi, tüm eklemi kaplayan total diz protezidir. Bu protez, metal veya polietilenden üretilir ve hemşirelik bakımı ile vücuda tam olarak uyum sağlar2. Bir diğer diz protezi çeşidi ise yarım diz protezidir. Bu protez, dizin sadece iç tarafında kireçlenme olan hastalarda kullanılır. Bu protez için yapılan kesi daha küçük, hastanede kalış süresi daha kısadır3. Nadiren de olsa, sadece diz kapağının arka yüzü ve bu diz kapağının oturduğu yüzeyin değiştirildiği patello-femoral protezler de uygulanabilir.
Diz Protezi Revizyonu
Diz protezi revizyonu, daha önce yapılmış bir diz protezi ameliyatının yenilenmesi veya düzeltilmesi işlemidir. Protezin aşınması, gevşemesi veya enfeksiyon gibi nedenlerle gerekebilir. Revizyon ameliyatları, ilk ameliyata göre genellikle daha karmaşık ve zorlayıcıdır.
Diz Protezi Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Diz protezi ameliyatı, genel anestezi altında gerçekleştirilir. Cerrah, hasar görmüş kıkırdak ve kemik dokusunu çıkarır ve yapay protez parçalarını yerleştirir. Protezler, çeşitli malzemelerden (metal, plastik, seramik) yapılır ve genellikle kemiklere çimento veya diğer biyolojik yöntemlerle sabitlenir.
Diz Protezi Ameliyatı Sonrası İyileşme Süreci
İyileşme süreci, hastanın genel sağlık durumuna ve ameliyatın kapsamına bağlı olarak değişiklik gösterir. Hastalar genellikle ameliyattan birkaç gün sonra yürümeye başlar, ancak tam iyileşme birkaç ay sürebilir. Fizik tedavi ve düzenli egzersizler, iyileşme sürecinde kritik rol oynar. Hastaların çoğu, ameliyat sonrasında ağrısız bir şekilde normal aktivitelerine dönebilir ve hareket kabiliyetlerinde önemli ölçüde iyileşme gösterir.